Şehrin adıyla ilgili en yaygın ve kabul gören kanaatlerden biri de; Frigçe “Ankas” kelimesidir. Karışık anlamına gelen bu kelimeye “kayalık, dar boğaz” manaları da verilmektedir. Bir vadi yanında kurulmuş olan Ankara şehrinin fiziki görünümü bu adlandırmaya uygun düşmektedir.

İlkçağda Anadolu’da ilk güçlü devleti kuran Hititlerin Orta Anadolu’da kurdukları “Ankuwa” şehrinin de şimdiki Ankara şehrinin yerinde kurulmuş olabileceği mümkündür. Dolayısıyla Ankara ismine yakın fonetiğin Hititler döneminde de varlığı dikkat çekicidir.

Türk-İslam kaynaklarında şehrin adı Farsça “Engü” (üzüm) kelimesine bağlanmış bir başka deyişle, şehir kalesinin “angarya” ile yaptırıldığı için şehre böyle bir ad verildiği ifade edilmektedir. Eski Arap coğrafyacıları da ekseriyetle şehirden Ankara olarak söz etmektedirler.

Selçuklular döneminde şehrin adı Engürü, Enguriye, Engure ve Ankara olarak geçmektedir. Aynı döneme ait Batılı kaynaklarda Angora, Angurie şeklinde geçer. Osmanlı kaynaklarında ise; Engürü ve Ankara ismi kullanılmıştır.

Orta Anadolu’nun kalbinde, Türkiye Devletine başkentlik yapan Ankara, yeni kurulmuş cumhuriyetin yeni hükümetine ev sahipliği yapma görevine cumhuriyetin kurucusu Atatürk tarafından layık görülmüştür.

Ankara ve çevresinin tarihi Bronz çağındaki Hatti Uygarlığına kadar gider. İsa’dan önce ikinci bin yılda Hititler bölgenin hakimi durumuna gelmiş ve onları sırası ile Frigyalılar, Lidyalılar ve Persler izlemiştir. İsa’dan önce üçüncü yüzyılda, bir Kelt ırkı olan Galatlar Ankara’yı başkent yapmıştır.

İlin tarihteki ismi “Ankyra”dır. Galatlar Ankara’yı ilk defa başkent olarak kullanmışlardır. Hitit döneminin küçük bir şehri olduğu bilinmekle birlikte, bu yörede bu döneme ait herhangi bir eser bulunmamıştır. Frig çağından sonra şehir sırasıyla Pers, Büyük İskender, Galat dönemlerini yaşamıştır. M.Ö. 25 yılında İmparator Augustus şehri Galatia krallığıyla beraber Roma imparatorluğuna bağlamıştır.

VII. ve VIII. yüzyıllarda İslamiyetin doğuşuyla birlikte şehir Pers ve Arap akımlarına maruz kalmıştır.871-893 tarihleri arasında birkaç kez el değiştirir. 1127′de şehir kesin olarak Türk hakimiyetine girer ve adı “Engüriye” olur. 1402′de Yıldırım Bayazid ve Timurlenk arasındaki Ankara Savaşında şehir kısa bir süre Moğol hakimiyetinde kalır. Ancak 1414′de kesin olarak Osmanlı hakimiyetine girer.

Kurtuluş savaşı sırasında 1920′de Ankara merkez üs olarak seçilir ve 1923′te Gazi Mustafa Kemal ATATÜRK tarafından coğrafi, stratejik, siyasi ve Kurtuluş Savaşındaki merkez üs özellikleri nedeniyle başkent ilan edilir. O günlerde Avrupa’dan şehir mimarları getirilerek bugünkü modern Ankara’nın temelleri atılır.

ankaranın adı bu zamana  nerden gelmiştir, ankaranın adı nereden geliyor, ankara ismini nereden almıştır, ankara adını nereden aldı, ankaranın adıyla ilgili efsaneler, ankara ismi hakkında bilgiler, ankaranın adı nereden gelmiştir nerede cografyası

M.Ö. 685'te Megara'dan gelen Yunanlar burada bir koloni kurdu, Kral Byzas'ın hükümsürdüğü M.Ö. 667 yılında ise Byzantion kuruldu. Traklar, kentin yakınlarına M.Ö. 13 ve 11. yüzyıllarda Semistra kentini kurdu. Kral Lygos zamanında Sarayburnu'na, bugünkü Topkapı Sarayı'nın bulunduğu yerde bir Akropolis kuruldu. Kente Roma İmparatorluğu hakim olunca, kentin adı Septimius Severus tarafından kısa süreliğine oğlunun adı Augusta Antonina kondu, ardından İmparator I. Konstantin zamanında kent Roma İmparatorluğu'nun başkenti ilan edildi. Bu sırada Nova Roma olarak değiştirilen kentin adı benimsendi ve 337 yılında İmparator I. Konstantin'in ölümüyle Konstantinopolis'e çevrildi.

1453'deki çöküşüne kadar da 10 İmparatorunun daha ismi Konstantinus oldu. Bu dönemde İstanbul'un rolü oldukça stratejikti; Avrupa ve Asya arasında bir kapı oldu. Bu vesile ile, ticaret, kültür ve diplomasinin yapıldığı bir merkezdi. Bu dönemde şehrin ismi "Poli" (şehir) de oldu. Osmanlı'da da ilk dönem belgelerinde a-sitan, i-stan (osmanlı alfabesi ile استان) olarak geçti. i-stan güzellikler diyarı anlamına gelir. Son dönem belgelerinde (osmanlı alfabesi ile استانبول) ise a-stan-bol, i-stan-bul olarak geçti.
 

İstanbul'un çeşitli şekillerde tarihte isimleri (adları)

https://www.hakkinda-bilgi-nedir.com/ankaranin-adi-nereden-geliyor-nedir+ankaranin-adi-nereden-geliyor-hakkinda-bilgi(kaynak)
https://www.turkcebilgi.com/soru/16896/istanbul-adi-nerden-geldi-istanbul-adinin-tarihi-ne-zaman-verilmistir


İsa’dan önce 47-50 ve 53 yıllarında Hıristiyan azizlerinden St. Paul burayı ziyaret etti ve şehir önemli bir dinsel merkez olarak gelişti. Bu nedenle Hıristiyanlar ona, “İsa’nın tasviri” anlamına gelen “ikonyum” adını verdiler. Abbasiler burayı alınca “Kuniye’ye” çevirdiler. Türkler bu ismi Konya olarak değiştird